Om haar publieke taak goed uit te kunnen voeren produceert en verzamelt de overheid veel informatie. Een belangrijk deel van deze informatie is openbaar op grond van de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Deze overheidsdata kunnen – meestal na verrijking door marktpartijen – commerciële waarde krijgen en daarmee bijdragen aan economische groei. Meer en meer landen bieden overheidsdata vrij toegankelijk aan. Ook in Nederland werken diverse publieke en private partijen aan de toegang tot data.
De Nederlandse overheid bevordert de beschikbaarheid van Open Data; het actief en herbruikbaar aanbieden van openbare overheidsinformatie, bijvoorbeeld via het Open Dataportaal data.overheid.nl. Zoals aangekondigd in de Digitale Agenda.nl en in de brief ‘Hergebruik en Open Data’ zijn de ministeries van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) en Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) van start gegaan met een programma Open Data. Vanuit dit programma wordt zowel de aanbod als de gebruikerskant van Open Data de komende jaren gestimuleerd.
Er zijn veel gebieden waar we kunnen verwachten dat Open Data waardevol zal zijn, en waar al voorbeelden van bestaan over hoe het gebruikt is. Er zijn ook veel verschillende groepen mensen en organisatie die kunnen profiteren van de beschikbaarheid van Open Data, inclusief de overheid zelf. Aan de andere kant is het onmogelijk om precies te voorspellen hoe en waar de waarde van deze data in de toekomst zal ontstaan. Het ligt in de aard van innovatie dat ontwikkelingen vaak uit onverwachte hoek komen.
Economisch gezien is Open Data eveneens van groot belang. Verscheidene onderzoeken hebben de economische waarde van Open Data geschat op vele tientallen miljarden euro’s in de EU alleen. Nieuwe producten en bedrijven hergebruiken Open Data. Het is ook waardevol voor de overheid zelf. Het kan bijvoorbeeld de efficiëntie van de overheid vergroten. Open Data maakt de overheid ook effectiever, wat uiteindelijk geld bespaart.
Terwijl er eindeloos veel gevallen zijn van de manieren waarop Open Data reeds zowel sociale als economische waarde creëert, weten we nog niet welke nieuwe mogelijkheden er gaan komen. Nieuwe combinaties van gegevens kunnen nieuwe kennis en inzichten genereren, die weer kunnen leiden tot geheel nieuwe vormen van toepassing. Dit onaangebroken potentieel kan ontketend worden als we openbare overheidsgegevens in Open Data veranderen. Het kan echter alleen gebeuren als ze daadwerkelijk open, dat wil zeggen als er geen beperkingen zijn (legaal, financieel of technologisch) voor het hergebruik door anderen. Om het potentieel te realiseren moeten openbare data Open Data worden.